Beleid

Een sluitende meerjarenbegroting vormt de basis voor houdbare gemeentefinanciën. Houdbare gemeentefinanciën vergen echter meer dan dat er tegenover alle lasten op de begroting ook voldoende baten staan. Vereist is dat de gemeente in geval van financiële tegenslag voldoende mogelijkheden heeft om de klappen te kunnen opvangen.

De houdbaarheid van de gemeentefinanciën heeft twee aspecten:

  1. Voldoende weerbaarheid. Het betreft de mogelijkheden om op korte termijn financiële klappen te kunnen incasseren zonder direct in de begroting en daarmee in de beleidsambities te hoeven ingrijpen.
  2. Voldoende flexibiliteit van de begroting. Het betreft de snelheid waarmee de lasten kunnen worden verlaagd en de baten kunnen worden verhoogd. De flexibiliteit van de begroting (ook wel wendbaarheid genoemd) wordt beperkt door verplichtingen die voor meerdere jaren zijn of worden aangegaan. Het gaat dan om bijvoorbeeld verplichtingen als gevolg van schulden (rente en aflossing van opgenomen geldleningen), kapitaallasten van investeringen, apparaatslasten, beheer- en onderhoudslasten.  

Voor houdbaarheid zijn weerbaarheid en flexibiliteit dus belangrijke termen. Wenselijk is dat de gemeenteraad een integraal beeld krijgt van de consequenties van beslissingen voor de houdbaarheid van de begroting. De gemeenteraad kan worden ondersteund bij het maken van afwegingen door inzicht te geven in weerbaarheid en flexibiliteit door gebruik te maken van sturingsvariabelen of kengetallen.

De regels voor het opstellen van de gemeentebegroting en de jaarrekening zijn beschreven in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en deze zijn in 2015 vernieuwd. De insteek van de vernieuwing is dat begroting en jaarrekening meer toegankelijk en begrijpelijk moeten zijn. Bovendien worden zo de begroting en de geraamde prestaties van de gemeente vergelijkbaar met die van andere gemeenten.
Het nieuwe BBV zal vermoedelijk gefaseerd in werking treden. Eén aanbeveling wordt al eerder ingevoerd: het opnemen van zes financiële kengetallen in de jaarrekening 2015 en begroting 2016. Deze zes kengetallen zijn aanvullend op de al bestaande kengetallen.

Onderstaande tabel geeft weer met welke sturingsvariabelen de gemeenteraad ondersteund kan worden bij het maken van afwegingen inzake de houdbaarheid van de Rotterdamse gemeentefinanciën. In de tabel wordt tussen haakjes aangegeven of de sturingsvariabele onderdeel uitmaakt van de nieuwe set van kengetallen die door het BBV wordt voorgeschreven.  

Sturingsvariabelen Houdbare Rotterdamse Gemeentefinanciën

Weerbaarheid
1a. Weerstandsvermogen
1b. Weerstandsratio: verhouding tussen
      beschikbare en benodigde
      weerstandscapaciteit
1c. Solvabiliteitsratio (BBV)

Flexibiliteit: Saldo begroting
2a. Saldo van baten en lasten
2b. Saldo van structurele baten en lasten (BBV)
2c. Belastingcapaciteit (BBV)
Flexibiliteit: Schuld
2d. Netto schuldquote (BBV)
2e. Netto schuldquote gecorrigeerd voor
         verstrekte leningen (BBV)
2f.  Kasgeldlimiet
2g. Renterisiconorm
Flexibiliteit:  Investeringen
2h. EMU-saldo
2i. Kapitaallastenratio
2j. Kengetal grondexploitatie (BBV)

De beoordeling van de onderlinge verhouding van de kengetallen, is te vinden bij de financiele positie
.