Begroting2016

De paragraaf Verbonden Partijen geeft inzicht in de belangrijkste beleidsvoornemens en -ontwikkelingen van rechtspersonen waarin de gemeente Rotterdam een financieel én bestuurlijk belang heeft, ook wel de verbonden partijen genaamd. De beleidsvoornemens hebben zowel betrekking op het aangaan van nieuwe verbonden partijen als het beheren en beëindigen (liquideren, afstoten, verkopen) van bestaande verbonden partijen. Daarnaast wordt inzicht geboden in de belangrijkste beleidsmatige ontwikkelingen, met name in relatie tot het borgen van het (Rotterdamse) publieke belang. Tot slot geeft de paragraaf de ontwikkelingen weer van de vermogensposities en de netto resultaten van alle verbonden partijen.

Het college van burgemeester en wethouders is, op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV), verplicht om de gemeenteraad inzicht te geven in de relaties met derde rechtspersonen. Gemeentelijke deelname aan derde rechtspersonen is een manier om het publiek belang te dienen of een bepaalde publieke taak uit te voeren.
Als de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft bij een bepaalde privaatrechtelijk (deelnemingen: o.a. vennootschappen) of publiekrechtelijke rechtspersoon (o.a. gemeenschappelijke regelingen), dan is sprake van een verbonden partij.
Zowel het begrip bestuurlijk belang als het begrip financieel belang hebben een ambigu karakter, het BBV specificeert (artikel 1, lid 1c en 1d) beide begrippen als volgt:

• Bestuurlijk belang: zeggenschap door vertegenwoordiging in het bestuur (directie, Algemeen, Dagelijks Bestuur of Algemene Vergadering van Aandeelhouders) of uit hoofde van stemrecht.
• Financieel belang: wanneer een ter beschikking gesteld bedrag niet verhaalbaar is wanneer de partij failliet gaat of het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat en de verbonden partij vervolgens niet aan haar verplichtingen kan voldoen. Veelal betreft het financiële belang gestort aandelenkapitaal, (fonds) bijdragen, verstrekte leningen of verleende garanties. Als het financieel belang uitsluitend bestaat uit een subsidierelatie, dan is die rechtspersoon geen verbonden partij, maar een gesubsidieerde instelling.

De gemeente Rotterdam kent in totaal 45 verbonden partijen, waarvan 28 deelnemingen (privaatrechterlijke rechtspersonen), twee stichtingen, één vereniging en veertien gemeenschappelijke regelingen (publiekrechterlijke rechtspersonen).

Voor de Begroting 2016 is de paragraaf Verbonden Partijen opgebouwd naar type verbonden partij of rechtspersoon:

1. Kaders en beleid; geeft inzicht in de definiëring van verbonden partijen, de kaders vanuit het BBV en de beleidsuitgangspunten ten aanzien van verbonden partijen;
2. vennootschappen: overzicht van de nieuwe, te continueren en de te beëindigen vennootschappen
3. stichtingen: overzicht van de nieuwe, te continueren en de te beëindigen stichtingen
4. verenigingen: overzicht van de nieuwe, te continueren en de te beëindigen vennootschappen
5. gemeenschappelijke regelingen: overzicht van de nieuwe, te continueren en de te beëindigen vennootschappen

Het BBV is gewijzigd waarmee, conform artikel 15, de verplicht op te nemen informatie is uitgebreid. Per onderdeel op de website (Vennootschappen, Stichtingen, Verenigingen en Gemeenschappelijke regelingen) is de indeling een afgeleide van de verplichte bepalingen uit het BBV (artikel 15) met daarin opgenomen:

• Een overzicht van alle, binnen het type rechtspersoon, verbonden partijen;
• onderverdeling naar de beleidsvoornemens van de gemeente ten aanzien van verbonden partijen A) aangaan, B) continueren en C) beëindigen;
• de belangrijkste (beleidsmatige) ontwikkelingen in 2016 in relatie tot het publieke belang;
• de vestigingsplaats van de verbonden partij;
• het publieke belang dat wordt geborgd door participatie in de verbonden partij;
• het bestuurlijk belang;
• het financieel belang;
• financiële kerngegevens van de verbonden partij met achtereenvolgens de: gemeentelijke boekwaarde, het geprognosticeerd netto resultaat en de verwachte omvang van het eigen en het vreemd vermogen van de verbonden partij aan het begin en aan het einde van het begrotingsjaar.

Beleidsuitgangspunten

De algemene beleidsdoelstelling van verbonden partijen is:
Het behartigen van het publiek belang door een verbonden partij met een private of publieke rechtsvorm, onder voorwaarde dat:

• de risico’s in redelijke verhouding staan tot het publiek belang, zowel financieel als beleidsmatig;
• de deelneming het meest efficiënte en effectieve instrument is om het beoogde beleidsdoel te realiseren;
• het publiek belang en het toezicht daarop niet al op een andere wijze volledig is geborgd.

Deze voorwaarden zijn een afgeleide van bepalingen in het gemeentelijke Beleidskader Verbonden Partijen 2014-2018, die tezamen met het Burgerlijk Wetboek Boek 2 en de Code Corporate Governance de belangrijkste richtlijnen vormen om uitvoering te geven aan het beleid voor verbonden partijen. Waarbij de uitvoering van de algemene beleidsdoelstelling is onder te verdelen in:

• het aangaan van nieuwe verbonden partijen;
• het beheren en evalueren van bestaande verbonden partijen;
• het wijzigen en/of beëindigen van bestaande verbonden partijen.

Concreet betekent dit: het (risico)beheer van de partijen door vertegenwoordiging van de gemeente Rotterdam als aandeelhouder of bestuurder bij verbonden partijen door middel van toetsing of control en advisering.
Daarnaast informeert en adviseert de gemeentelijke organisatie het college, de raad en het concern bij het voornemen tot verzelfstandiging of het aangaan van nieuwe privaatrechtelijke verbonden partijen. Eenzelfde rol wordt vervuld bij uittreding van aandeelhouderschappen of het liquideren van bestaande verbonden partijen.